Την παρελθούσαν Τρίτην ήκουσαμεν εις τον σύνδεσμον Αποφοίτων του Ζωγραφείου ωραίαν και πνευματώδη διάλεξιν του καθηγητού κ. Κωνσταντίνου Τσιλιμαντού περί του χιούμορ κατα τους αρχαίους χρόνους. Πώς θα μεταφράσωμεν την αγγλικήν αυτήν λέξιν εις την γλώσσαν μας; Ως ευφυολογίαν, χαριτολογίαν, ή απλώς αστείον; Η τελευταία αυτή λέξις εχει κάποιαν βαθύτερη έννοιαν. Προέρχεται εκ της λέξεως άστυ (πόλις) και υποδηλοί τον κάτοικον της πόλεως εν αντιδιαστολή πρός τον χωρικόν. Δηλαδή τον με καλούς τρόπους άνθρωπον και όχι τον αγροίκον και άξεστον. Αλλά και εις την διημώδη γλώσσαν η λέξις χωρατό προέρχεται εκ της λέξεως χώρα, ταυτόσημου πρός την λέξιν άστυ. Η χαριτολογία λοιπόν, η ευφυολογία, το πνεύμα –αν προτιμάτε- ανθεί μόνον εις κοινωνίαν πολιτισμένων και πνευματικώς καλλιεργημένων ανθρώπων.
Το χιούμορ έχει καλλιεργηθή και εις την σύγχρονον ομόγλωσσον κοινωνίαν. Το εκαλλιλέργησαν εντατικώς εις στίχους μέν ο Γεωργιος Σουρής ο Ανδρέας Λασκαράτος, ο Πολύβιος Δημητρακόπουλος, ο Δημήτριος Κοκκος και άλλοι, εις τον πεζόν δε λόγον πολλοί, εκ των οποίων θα αναφέρω τον Εμμανουήλ Ροΐδην τον Τίμον Μωραϊτίνην και τονΜπάμπη Άννινον, τον Πατέρα του λογοπαίγνιου, του καλαμπουριού, το οποίον είχε καλλιεργηθή εντατικώς και εις τα πρό πεντηκονταετίας δημοσιογραφικά γραφεία της πόλεως μας.
Πνευματώδη ποιήματα του Σουρή, του Λασκαράτου, του Δημητρακόπουλου, του Κόκκου, θα εύρετε εις πάσαν ποιητικήν ανθολογίαν. Του Λασκαράτου υπάρχουν και ποιήματα και ανέκδοτα τα οπόία δεν θα εύρετε εις καμιάν ανθολογίαν. Ο έντυπος χάρτης στενά μόνον αναγνωρίζει όρια εις την ελευθεροστομίαν... Ενθυμούμαι ένα του τετράστιχον σχετικώς προς τον μώλον (κυματοθράυστην) του Ληξουρίου και μιαν καυστική του προφορικήν απάντησιν πρός κάποιον κυρ. Γερασιμάκην ο οποίος τον έθιξε δια χυδαίου πειράγματος. Ούτε το τετράστιχον ούτε η απάντησιςείναι δυνατόν να δημοσιευθούν εις την παρούσαν στήλην. Άν όμως ο κ. Τσιλιμαντός μου κάνη την τιμήν να με επισκεφθή, είμαι πρόθυμος να του τα μεταδώσω προφορικώς πρός συμπλήρωσιν της ανθολογίας του και της εις ανέκδοτα συλλογής του.
Θα ήτο έργο μακράς πνοής η πραγματεία περί ξένης χιουμοριστικής γραμματείας. Θα παρατηρήσω απλώς οτι το είδος αυτό του λόγου έχουν εντατικώς καλλιεργήσει οι άγγλοι συγγραφείς. Ποιός δεν εγέλασε με το έργον «Πικγουικ πεϊπερς» του Τσαρλς Ντίκενς ή με τα διηγήματα του Αμερικάνου Μάρκ Τουαίην; Δύο απο τα διηγήματα αυτά είχα μεταφράσει και δημοσιεύσει εις θνησιγενές σατιρικόν περιοδικόν του Πλάτωνος Κεσίογλου εκδοθέν κατά το έτος 1918.
Ο χιουμορίστας λογοτέχνης δεν είναι πάντοτε εύθυμος εις την συναναστροφήν του. Ο Σουρής και ο Ροΐδης ήσανσκυθρωποί και ολιγόλογοι, ο Μπάμπης Άννινος ευθυμότατος και ευφυολόγος. Ο χαριτολόγος είναι το κόσμημα πάσης συναναστροφής καλλιεργημένων ανθρώπων. Είς τον γέλωτα όμως που χαρίζει, δεν συμμετέχει πάντοτε ψυχικώς και ο ίδιος. Πόσες φορές το γέλιο μας δεν είναι παρά κλαυσίγελως..
ΦΙΝΤΙΑΣ
Προσθήκη νέου σχολίου