Ιστολόγιο του Κώστα Γ. Τσιλιμαντού

πηγή: athensmagazine.gr

Μια από τις σημαντικές και τραγικότερες στιγμές στην ιστορία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Μετά από το 1453 και την Άλωση της Πόλης από τους Τούρκους, ο Ελληνισμός ξεκίνησε να διαμορφώνεται από την αρχή. Συρρικνωμένος, λαβωμένος, ηττημένος, έμεινε να σιγοτραγουδά μέσα από δημοτικές παραλογές για όλα όσα «με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά του θα 'ναι». Ακολουθεί μια λογοτεχνική και κριτική ανάλυση του περίφημου δημοτικού τραγουδιού από τον εξαίρετο φιλόλογο Κώστα Τσιλιμαντό.

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ ΑΛΩΣΗΣ: ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑ -ΣΟΦΙΑΣ

πηγή: athensmagazine.gr

Από τον Κώστα Τσιλιμαντό...

Αν σταθούμε σε μερικές λέξεις έννοιες-κλειδιά για την κατανόηση του αρχαίου ελληνικού κόσμου, αυτές θα είναι οι εξής: Δικαιοσύνη, Ελευθερία, Δημοκρατία, Πατρίδα, Έθνος, Άγραφοι νόμοι, Επιστήμη, Τέχνη, (Λογοτεχνία σε όλες τις γνωστές σήμερα μορφές, εκτός της νουβέλλας) Φιλοσοφία, Πολιτεία, Ισοπολιτεία, Ισοτιμία, Ισηγορία, το Φιλάνθρωπον και η Φιλανθρωπία, και παραπέρα λέξεις κλειδιά για την κατανόηση του συνειδησιακού πολιτισμού, Αρετή, Aγαθόν, Μέτρον, Δίκη, Έλεος, Αιδώς, Ύβρις.

Oι πιο πολλές από αυτές τις έννοιες ήταν άγνωστες στο Δυτικό κόσμο μέχρι την εποχή του Διαφωτισμού και της γαλλικής επανάστασης, γι' αυτό ο Lesky τον περίφημο στίχο της Αντιγόνης «ούτοι συνέχθειν, αλλά συμφιλείν έφυν» (δε γεννήθηκα για να μισώ, αλλά ν' αγαπώ), τον θεωρεί ως την πρώτη φράση της ευρωπαϊκής ανθρωπιάς.