πηγή: panaitoliki.gr
ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ ΤΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ
Ο πλούτος μιας γλώσσας δεν διαφαίνεται μόνο απο το λεξιλόγιο μιας γλώσσας αλλά και από την ποικιλία πολλών άλλων τύπων, όπως επιθέτων, αντωνυμιών, ρημάτων κλπ.
Η Νέα Ελληνική τείνει να διαγράψει τον ρηματικό τύπο του μέσου αλλά και του παθητικού αορίστου και να τον αντικαταστήσει με τον ενεργητικό.
Αντιγράφω μερικά παραδείγματα.
΄-Εσκισε το χαρτί.
-Ποιός το 'σκισε;
- Έσκισε από τον αέρα!
Άλλο:
- Αρραβώνιασε ο Γιώργος.
- Ποιον αρραβώνιασε, καλέ;
-Δεν κατάλαβες ο ίδιος αρραβώνιασε!
-Αρραβωνιάστηκε θέλεις να πεις;
-Αυτό ακριβώς.
Έτσι ακούμε και διαβάζομε: Θα μπορούσε να γίνει σπουδαίος καλλιτέχνης αλλά δε"στρώνει", στη θέση του, αντί δε στρώνεται (=δε στρώνει εαυτόν).
-"Πότισε" το μποστάνι αντί ποτίστηκε (από βροχή ή την πηγή)
- ¨"Ξεχρέωσε" ο Γάννης, αντί ξεχρεώθηκε (από μια υποχρέωση που είχε, με το να ξεπληρώσει το
χρέος του . Ξεχρέωσε εαυτόν).
"Δίπλωσε" η νταλίκα, αντί διπλώθηκε" (δίπλωσε εαυτήν).
Κύλησε στο χορτάρι, αντί κυλίστηκε.
Σήμερα η λογοτεχνία συχνά σκορπίζει σε μικρές ιστορίες και χαμηλές εξομολογήσεις.(αντί σκορπίζεται).
Τούτος, βρε παιδί μου, έχει αγκιστρώσει σ' αυτό το μέρος και δεν ξεκολλάει. (αντί έχει αγκιστρωθεί ή αγκιστρώθηκε).
Σ' αυτό τό μέρος ο φακός εστίασε! (αντί εστιάστηκε).
Η μπογιά έχει ξεφλουδίσει.(αντί έχει ξεφλουδιστεί ή ξεφλουδίστηκε).
Σε λίγο θα ακούσομε, αν δεν το ακούσαμε ήδη ότι "δρόσισε" το λαρύγγι μου, στη θέση του δροσίστηκε.
-Τελικά επικράτησε το "να παράξω"! Μάλιστα κάποιος έφιασε και τον τύπο "παρήξα" για να το δικαιολογήσει.
Ωραία λοιπον. Διήξα λοιπόν ώστε και να διάξω, διεξήξα ώστε και να διεξάξω, προσήξα ώστε και να προσάξω! Θα μου πείτε : και το "να συνάξω"; " Να συνάξω δυο βιολέτες" τραγουδούσαμε στο σχολείο. Μάλιστα, αλλά εκεί έχομε τον γνήσιο λαΐκό τύπο σύναξα.
Και λίγα για την αθηναϊκή προφορά.
Ακούω στο μετρό κάθε μέρα τη στάση Αbελόκηποι. Όλοι ακούν τη λέξη μα κανείς δεν ενδιαφέρεται να
υποδείξει πως το αμbέλι διατηρεί την προφορά του "μ", όπως και ο Ανdώνης, το μbολιάζω, το μbλέξιμα κλπ.σε αντίθεση με την καμbίνα της πλαζ, το ανdίο και το μονdέλο, όπως ακούμε από τους διαύλους μας, που δεν έχουν "μ" και "ν".
Kώστας Γ. Τσιλιμαντός.
πηγή: panaitoliki.gr